Kedilerde sıklıkla görülen fip hastalığı, ilk defa 1940’lı yıllarda Nepal’de teşhis edildi. Yaklaşık 20 yıl sonrasında ise kedilerde ciddi sorunlara sebebiyet veren bir hastalık olarak tanımlanmaya başlandı. Virüs tarzı partikül olarak tanımlanması 1971 yılını bulurken bir sonraki sene ise iki farklı form yapısına sahip olduğu ortaya çıktı.
Coronavirüs olarak da adlandırılan bu hastalığın virüsü gerçekte kedilerin %90’ında antikor geliştirir. Fakat bu virüsle enfekte olan kedilerin %5 ila %10’luk kısmında FIP gelişir. Dünyanın farklı bölgelerinde yer alan çeşitli yaş gruplarındaki kediler bu enfeksiyondan etkilenebilir.
Kedilerde FIP Hastalığı Nedir?
Bütün kedi ırklarında görülebilen Feline Infectious Peritonitis (FIP), viral enfeksiyon hastalıkları arasında yer alıyor. Mutasyona uğrayan Feline Coronavirüs’ten meydana gelir ve kedilerde direkt şekilde bağışıklık sistemine etki etmesiyle bilinir.
İnsanlara etki eden Covid-19’dan farklı yapıya sahiptir. Bu virüs çoğu zaman ishal haricinde net bir belirti ortaya koymaz. Virüs ile enfekte olmuş kedilerin yaklaşık olarak %10’luk kısmında virüslerin çoğalma eğilimi gösterdiği, mutasyona uğrayarak FIP’e dönüştüğü görülür.
Hastalığın ortaya çıkmasını ile beraber kedilerde beyin, böbrek, karın boşluğu ve göğüs bölgelerinde ileri düzeylerde enfeksiyon oluşmasına sebep olabilir. Bu durumun sonucunda da hayati risk ortaya çıkar. Kediye FIP tanısı koyulması sonrasında ilerleyici etkinin ortaya çıkmaması adına önlemlerin en erken dönemde alınması gerekir.
Ciddi olumsuz sonuçlar ile karşı karşıya kalmak istemeyen kedi sahiplerinin FIP hastalığı hakkında gerekli olan tüm bilgilere sahip olması önemlidir. Böylece nasıl bulaştığı, belirtileri ve tedavisi konusunda en doğru adımlar atılır. Bu adımlar sayesinde erken dönemde yapılacak teşhis ile beraber kedinin sağlığının eski haline gelmesi sağlanabilir.
Kedilerde FIP Hastalığı Belirtileri
Kedilerin enfeksiyondan etkilenen organının işlevine bağlı olarak FIP belirtileri değişkenlik gösterebilir.
Genel belirtiler ise şunlardır;
- Yürüme ve denge sorunları
- Uyuşukluk
- Yüksek ateş
- Solunumda güçlük
- Burunda tıkanıklık
- Yetersiz düzeyde beslenme
- Gözde renk değişimi, göz sulanması, görme yetisinde azalma gibi çeşitli göz sorunlar
- Karın boşluğu ve göğüs bölgesinde sıvı birikmesinden kaynaklı şişkinlik
FIP hastalığının beraberinde getirmiş olduğu belirtiler değişkendir. Bundan dolayı yalnızca klinik belirtiler ile tanı koymak oldukça zordur. Kedide var olan semptomlar farklı hastalıkların belirtisi de olabilir. Veteriner ile iletişime geçilmesi sonrasında kedinin detaylı olarak muayene edilmesi sağlanır. Gerçekleştirilen muayene ile beraber de kesin sonuçlara ulaşılır.
Kedilerde FIP Çeşitleri
Enfekte olmuş kedilerde fip hastalığı ıslak ya da kuru formda görülebilir. Islak FIP hastalığında kedinin göğüs ve karın boşluğunda sıvı birikimi olur. Bundan dolayı da kedinin karın kısmı şiş görülür. Kan damarlarında hasara sebep olur.
Kuru FIP hastalığı damarların çevresinde enfeksiyon ve yangısal lezyon kendini gösterir. Kedinin normal hareketlerini kısıtlayan kuru FIP hastalığı, nöbet geçirmesine sebebiyet verir. Enfeksiyondan kaynaklı başta karaciğer olmak üzere akciğer, beyin, böbrek, cilt, yüz ve gözler etkilenir.
Kuru FIP hastalığının belirtileri içerisinde kilo kaybı, ateş, kusma, aşırı idrara çıkma, aşırı susama ve sarılık görülebilir. Kedi sahiplerinin böylesi durumlarda hiç zaman yitirmeden veteriner ile iletişime geçmesi gerekir. Yapılacak olan muayene ve testler sonucunda kedinin FIP hastalığından mı yoksa başka bir hastalıktan mı mustarip olduğu ile alakalı kesin sonuçların elde edilmesi sağlanmış olur.
FIP Hastalığı Tanısı
Farklı hastalıkların belirtilerini de içerisinde barındırmasından teşhis yapılması adına test olmamasından dolayı FIP hastalığının tanısının koyulması oldukça zordur. Veteriner hekim ilk aşamada kediyi fiziki olarak muayene eder.
Sonrasında ise tıbbi geçmişi hakkında bilgiler alarak bunların değerlendirilmesi yapılır. Kesin sonuçların elde edilebilmesi adına kan testi, antikor testi ve sıvı analizi sonuçları değerlendirilir. Tanının kesinleştirilmesi adına immünoperoksidaz testi yapılıp beyaz kan hücrelerine bakılması da söz konusu olur.
Kedilerde FIP Hastalığı Tedavisi
Uzun yıllar boyunca tedavisi olmayan bir hastalık olarak görülen FIP ile alakalı günümüzde gerçekleştirilen bilimsel çalışmalar neticesinde olumlu sonuçlara ulaşılmaya başladı. Geliştirme aşamasında olan antiviral ilaçlar bu süreçte kullanılır. Tedavi ile alakalı günümüzde gerçekleştirilen bilimsel çalışmalar neticesinde olumlu sonuçlara ulaşılmaya başladı.
Geliştirme aşamasında olan antiviral ilaçlar bu süreçte kullanılır. FIP hastalığının tedavisi esnasında biriken sıvı drenajı, kan transfüzyonu ve destekleyici bakım gibi adımlar atılabilir. Veteriner tarafından yapılacak detaylı değerlendirilmeler ile beraber sürecin doğru şekilde yönetilmesi sağlanır.
Kedilerdeki FIP Hastalığı İnsana Bulaşır Mı?
Pek çok kişi kedilerde ortaya çıkan fip hastalığı konusunda tam olarak bilgi sahibi değil. Dolayısıyla hastalığın kediden insana bulaşabileceği düşüncesine sahip oluyorlar. Gerçekte ise böylesi bir durum söz konusu değildir. Ancak insanlar dışında diğer canlılar için bu durum böyle değildir.
Kediler arasında riskin ortaya çıkmaması adına ise hastalığa sahip olan canlının diğer canlılar ile teması öncesinde kendini dezenfekte etmesi oldukça önemlidir. Böylece diğer hayvanlara virüsün bulaşmasının önüne geçilmiş olunur.
Kedilerdeki FIP Hastalığı Diğer Kedilere Geçer Mi?
İnsanlara bulaşma eğilimi göstermeyen FIP hastalığının bir kediden diğer kediye hızlı şekilde yayılım gösterdiğini bilmek gerekir. Coronavirüs genel olarak bulaşıcılık özelliğine sahiptir.
Ancak FIP hastalığının ortaya çıkması stres, hastalık ve immun yetmezlik gibi farklı durumlarda kendini gösterir. Bunun nedeni ise virüsün mutasyona uğramasıdır. Kedi sahiplerinin bu aşamada dikkatli olması ve kedilerinin sağlığı için mutlaka hastalık bulaşmış canlılar ile temas etmesini engellemesi gerekir.
